BESLENME ÇANTASINDA SUYUN YERİ VE ÖNEMİ
Okullar başladı, günün büyük kısmını evin dışında okulda geçirmeye başladı çocuklarımız. Okulda ne yediğini büyük oranda takip edebiliyorsunuz, belki yemeğini evden hazırladığınız için belki okulda verilen yemeklerin aylık menülerini takip ettiğiniz için. Peki, ne kadar su tükettiğini veya tüketmediğini biliyor musunuz?
Bütün besin öğeleri önemlidir, ancak su elzemdir, olmazsa olmazdır. Besin almadan vücut yağ deposuna bağlı olarak bir- iki ay yaşamı sürdürmek mümkündür. Su içmeden üç günden fazla yaşam sürdürülemez. Yaşam için en gerekli elementlerden biridir Su. Vücut hücrelerinin içindeki ve dışındaki tüm metabolik olaylar ancak su varlığında gerçekleşir. Vücut ısısının düzenlenmesi, elektrolit dengesinin korunması, besinlerin emilimi ve sindirimi, besin öğelerinin hücrelere taşınması, metabolizma sonucu ortaya çıkan artık maddelerin atılması suyun sayesinde olanak bulur.
Su, vücudun en önemli bileşenidir. Vücut ağırlığının % 70-75’ in su oluşturur. Bebeklerin yetişkinlere, erkeklerin kadınlara göre vücudunda daha çok su bulunmaktadır. Vücut ağırlığı ne kadar küçükse su gereksinimi göreceli olarak daha fazladır. Çocukların su gereksinimi göreceli olarak yetişkinlerden daha fazladır ve susuzluktan yetişkinlere kıyasla daha fazla etkilenirler. Yeterli su tüketmeyen çocuklarda bilişsel ve fiziksel fonksiyonlar yavaşlar, vücut ısısı yükselir. Sıvı kaybı devam edip, eksilen su yerine konmadığında solunum artar, terleme ve idrar çıkışları azalır.
Vücuttan sıvı kaybı, idrar, ter, dışkı ve solunum yoluyla olur. Bu atılan sıvının yerine konması gerekir. Çocukların susamasını beklemeden su içmelerini sağlamak gerekir, susama hissi su gereksinimini karşılamayı beklemek için her zaman doğru zamanı göstermez. İdrar çıkışları azalan ve idrar rengi koyulaşan, fiziksel aktivitesi yavaşlayan, ağız kuruluğu gelişen, zamansız uykusu gelen çocuklarda hafif veya orta şiddette sıvı kaybı gelişmiş olabilir. Sıvı ihtiyacı karşılanmalıdır. Çocukların bizden daha enerjik olduğu, terle daha fazla sıvı kaybettiği unutulmamalıdır.
7-8 yaşındaki kız ve erkek çocuklarının ortalama sıvı gereksinimi 1 litredir ( yaklaşık 5 su bardağı ),9-13 yaş grubunda ki kız çocukların ortalama sıvı gereksinimi 2 litre( yaklaşık 8 su bardağı ), erkek çocuklarınınsa 2,2 litre ( yaklaşık 9 su bardağı ) dir. Terleme ve fiziksel aktiviteye göre bu miktarlar değişiklik gösterebilir. Spor veya fiziksel aktivite yapan bir çocuğun susama hissi gelişmeden ortalama 20 dakikada bir sıvı alması gerekmektedir. Suyun yeterli alınıp alınmadığının en iyi göstergelerinden biri idrar sıklığı ve rengidir. İdrar rengi açık- soluk sarı değil de koyu renkli ve az miktardaysa sıvı alımı yeterli gitmediğinin göstergesidir. Spor veya egzersiz yapan çocukların egzersizden sonraki ilk bir saat içinde idrara çıkıyor olmaları, egzersiz sırasında yeterli miktarda sıvı aldıklarının önemli işaretlerinden biridir.
Beslenme çantasını özenle hazırladığınız çocuklarınıza matara veya pet şişeyle su vermeyi unutmayın, okullarda güvenli su kaynaklarının bulunup bulunmadığını kontrol edin. En önemlisi de çocuklarınıza su alışkanlığını kazandırın, su için iyi örnek olun, suyun önemini anlatıp su içmelerine destek olun.
Dyt. Canan AKSOY